Ở Huế có hai danh xưng thường bị “lẫn” vào nhau. Đó là nhà vườn và nhà rường. Hai danh xưng này “tuy hai mà một” và “tuy một mà hai”. Bởi lẽ, nói nhà vườn là nói đến cách thức tổ chức không gian sống trong một ngôi nhà Huế, mà cổng ngỏ, bình phong, non bộ, ao hồ, vườn cây, hàng rào chè tàu… là những yếu tố hợp thành nên cái gọi là nhà vườn xứ Huế. Còn khi dùng chữ nhà rường là muốn đề cập kiểu thức kiến trúc của ngôi nhà có kết cấu khung gỗ giữ vai trò chủ đạo, với những thuật ngữ “chuyên môn” như cột cái, cột quân, bộ vì kèo, liên ba, đố bản… Nhiều ngôi nhà ở Huế xứng danh nhà vườn (như Ý Thảo Viên, Tịnh Gia Viên…) nhưng không phải là nhà rường. Ngược lại, nhiều ngôi nhà có kết cấu của một hay nhiều ngôi nhà rường hợp thành (như Không gian xưa, Vỹ Dạ xưa) nhưng không phải là nhà vườn. Tuy nhiên, đa phần những ngôi nhà vườn nổi tiếng ở Huế, thì vừa là nhà vườn, vừa là nhà rường. Lạc Tịnh Viên là một nơi như thế.








Tổng hợp và trình bày: Khám phá Huế
Nguồn: Trần Đức Anh Sơn, Diệu Hương