Giới thiệu:
Mứt kim quật (hay còn gọi là Mứt quật (quất, tắc)). Người Huế gọi là trái quật còn miền khác thì gọi là quất hay tắc.
Để làm món Mứt kim quật nên chọn những trái quật chín, màu vàng tươi, có mùi thơm nhẹ, vỏ láng mịn, to tròn căng bóng không xù xì. Trái quật sau khi rửa sạch, để ráo; dùng dao khứa 4 đến 6 đường đối xứng quanh trái rồi ấn nhẹ tay cho hạt rơi ra. Phần nước cốt để dành lại khi bắt lên bếp để ngào.
Ngâm trong nước muối và nước vôi trong trong hai ngày, sau đó xả nước sạch, luộc qua nước sôi có pha phèn chua hoặc nước chanh để trái quật khi sao sẽ có độ bóng đẹp mắt, nhẹ tay nếu không trái sẽ bị nát.
Công đoạn ướp quật với đường cũng cần để ý nếu không sẽ bị ngọt, mất vị chua vốn có, cho thêm vài lát cam thảo để ướp cùng. Theo kinh nghiệm cứ 1 kg quật thì sử dụng 4 đến 6 lạng đường tuỳ theo khẩu vị người ăn.
Sau khi đường tan hết thì cho vào chảo, để lửa riu riu, đảo nhẹ nhàng. Khoảng hơn 7 phút rim thì xếp các trái quật lên thành chảo, cho nước cốt vào và dùng vá để tưới đều. Tuỳ theo người ăn ngọt thì cho thêm mật ong. Nước đường sệt lại thì tắt bếp.
Bí quyết: Để mứt dẻo và thơm ngon để được lâu hơn bạn nên mang phơi 1-2 nắng rồi cho vào lọ thủy tinh đậy kín.
Trong cuốn sách "Hoài niệm Mứt Tết" của hai mẹ con nghệ nhân ẩm thực Huế Nguyễn Thị Phiên và Đỗ Thị Phương Nhi, tác giả tự sự rằng: "Tôi nhớ những ngày cận Tết ở Huế. Trời vẫn còn lạnh, mưa phùn không ngớt. Mạ đã chuẩn bị cho chúng tôi những hũ mứt gừng, mứt vỏ cam sành, vừa giữ ấm vừa làm món tráng miệng tốt cho tiêu hóa. Lúc ấy, còn một hơi ấm khác luôn tỏa ra từ gian bếp, hơi ấm của những chảo mứt đã bắt đầu đỏ lửa từ đầu tháng Chạp cho kịp Tết. Tôi vẫn nhớ cái mùi từ những chảo "sên" mứt ấy, có lúc là mùi cay nồng của gừng, có lúc là mùi thơm ngát của trái thơm, có lúc thoang thoảng mùi thanh mát của kim quất, có lúc lại là mùi khói từ những bếp than. Mỗi khi nhớ về những ký ức ấy, tôi bất giác lại cay cay nơi sống mũi, dẫu chẳng có bếp than nào đang nổi lửa lúc này"...
Đó chính là hương vị Tết, hương vị quê nhà, hương vị tình thân...