Cho đến nay, hình tượng hoa mai trong nghệ thuật trang trí của người Việt đã ảnh hưởng rộng khắp từ chốn cung đình đến nơi thôn dã, từ những công trình kiến trúc khang trang bề thế đến các vật dụng hằng ngày. Trên các kiến trúc cung đình của nhà Nguyễn, biểu tượng vẻ đẹp của hoa mai đã giữ một vị trí độc tôn cho đến ngày hôm nay.

Với một quá trình tồn tại và phát triển nhiều thế kỉ trong văn hoá Nguyễn, nghệ nhân đã khéo léo tạo nên tính hiện thực nhưng tinh xảo đến từng chi tiết, làm cho hoa mai như được tiếp thêm sinh lực từ ý nghĩa lộc tài - tượng trưng cho ước muốn đất nước thịnh vượng, dồi dào sinh khí…

Hiện nay, trên các di tích của Huế đang hiện hữu gần 30 ô thơ của vua Minh Mạng và vua Thiệu Trị mô tả về hoa mai để gửi gắm cho đời sau dưới dạng ô thơ trang trí đi cùng với một bức họa. Ngay trên di tích lăng vua Minh Mạng rất nhiều bài thơ tả cảnh cây hoa, sương buông nhẹ trên lá cây, chim hót líu lo trên cành mai và có nhiều bài thơ tả về nụ hoa mai vào buổi sáng, hoa mai vàng nở báo hiệu thời tiết vào xuân. Đặc biệt bài: Sơn đình mai vũ (山亭梅 雨), mô tả về vẻ đẹp của hoàng mai được trang trí trên điện Long An. Trên di tích lăng vua Thiệu Trị tiêu biểu có rất nhiều bài thơ ca ngợi hương thơm của hoa mai ở cung điện. So với số lần nhắc đến hoa mai ở trên kiến trúc lăng vua Minh Mạng thì ở di tích lăng vua Đồng Khánh có gấp bội ô thơ tả ví von hoa mai được cắm vào bình, về hương thơm và ngợi ca vẻ đẹp của hoa mai vàng..

Ngoài ra, vua Minh Mạng không chỉ giỏi về kinh bang tế thế, trị quốc an dân, mà là vị vua giỏi về thơ văn, nổi tiếng với tập Ngự Chế Thi. Trong đó, nhà vua đã sáng tác rất nhiều thơ để cả ngợi về vẻ đẹp và ý nghĩa của hoa mai vàng, tiêu biểu bài thơ: Vịnh hoàng mai hoa (咏黄梅花), được vua Minh Mạng sáng tác vào năm 1828.

Nguyên văn: 咏黄梅花

燦爛金葩綴满枝

檀心先喜報春禧

清香既勝玉英豔

紅蒂還呈绰约姿

Phiên âm: VỊNH HOÀNG MAI HOA 

Xán lán kim ba xuyết mãn chi,

Đàn tâm tiên hỉ báo xuân hi.

Thanh hương ký thắng ngọc anh diễm,

Hồng đế hoàn trình xước ước ti (tư).

Dịch nghĩa: VỊNH HOA MAI VÀNG

Xán lán bông hoa vàng điểm khắp nhành cây,

Nhị hoa cười trước tiên, báo mùa xuân tốt lành đã về.

Hương thơm thanh khiết tỏa ngát, đẹp diễm lệ như tinh hoa hạt ngọc,

Núm hoa màu hồng về trình rằng vẻ đẹp mềm mại duyên dáng.

Trong nội dung thơ có kèm chú thích như sau: 按北朝蠟梅亦有此名言蠟色黄又與梅同開故強名耳比此更復不同南朝之黄梅北地似乎無有故不著于詩歌此本樹身勁直其葉淺绿色而光潤尖長花則冬春盛開夏秋亦間有頗花草之類多備四時乃南土之常非止此耳其花五瓣青蒂檀心似白梅但色正黄而芬芳馥烈過之英落時其蒂枯轉成紅色望之復似花令人可愛此復與眾更異故錄之。

Phiên âm: Án Bắc triều lạp mai diệc hữu thử danh ngôn lạp sắc hoàng hựu dữ mai đồng khai cố cường danh nhĩ bỉ thử cánh phục bất đồng Nam triều chi hoàng mai. Bắc địa tự hồ vô hữu cố bất trứ vu thi ca. Thử bổn thụ thân kính trực kì diệp thiển lục sắc nhi quang nhuận tiêm trường.