Nằm ở công viên Hai Bà Trưng, bên bờ Nam sông Hương, bức tượng Cô gái Việt Nam là một tác phẩm điêu khắc có lịch sử khá đặc biệt của xứ Huế.

Bức tượng này do cố điêu khắc gia Lê Thành Nhơn tạc năm 1970 tại xưởng điêu khắc cá nhân tại Sài Gòn. Lê Thành Nhơn chính là tác giả hai bức tượng nổi tiếng khác ở Huế là tượng Phan Bội Châu bên cầu Trường Tiền và tượng Quán Thế Âm tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Liễu Quán.

Tượng Cô gái Việt Nam là một bức tượng bán thân được tạc bằng đá, có chiều cao 2,6m nặng gần 5 tấn, thể hiện chân dung một phụ nữ Việt có khuôn mặt thanh tú, đầu vấn khăn theo lối xưa.

Khi nhà điêu khắc Lê Thành Nhơn sang Australia định cư, bức tượng được tạm chuyển đến nhà một người bà con của ông ở số 10 đường Lê Ngô Cát, Q3, TP HCM. Theo lời kể, khi đưa tượng vào sân nhà gia chủ phải phá dỡ một phần tường rào.

Trước khi qua đời năm 2002, nhà điêu khắc Lê Thành Nhơn đã gửi thư cho người bạn là dịch giả, nhà Huế học Bửu Ý đang sống tại Huế với ý muốn đưa bức tượng Cô gái Việt Nam về với Huế để tác phẩm điêu khắc này "hứng một thoáng mù sương, một thoáng nắng chơi”.

Thực hiện ý nguyện của nhà điêu khắc tài ba, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế đã nhiều lần cất công liên lạc, trao đổi với gia đình Lê Thành Nhơn. Sau nhiều năm, công việc đã hoàn thành với sự đồng ý của các bên.

Tháng 4/2011, bức tượng Cô gái Việt Nam đã được đưa về TP Huế và đặt ở công viên Hai Bà Trưng, trước trường nữ sinh Đồng Khánh xưa, hiện nay là trường THPT Hai Bà Trưng. Tượng được khánh thành nhân kỷ niệm 36 năm ngày thống nhất đất nước (30/4/1975- 30/4/2011).

Nhà văn Bửu Ý, người được gửi gắm ý nguyện đưa bức tượng về Huế cho rằng, một bức tượng về người phụ nữ Việt và được đặt trước ngôi trường chỉ dành cho nữ sinh trước đây là điều tuyệt vời.

Thêm nữa, khoảng không gian bên bờ sông Hương cũng là nơi lý tưởng để du khách có thể chiêm ngưỡng tác phẩm.

Sau khi đưa về Huế, bức tượng Cô gái Việt Nam nằm trong khuôn viên rộng rãi, thoáng đãng với tấm nhìn hướng ra sông Hương.

Phía sau tượng có một hồ nước nhỏ, giữa hồ có hòn non bộ.

Quanh hồ nhiều cây xanh và một số tác phẩm điêu khắc được bài trí hài hòa với cảnh quan.

Ngày nay, bức tượng Cô gái Việt Nam - một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc mang ý nghĩa tôn vinh người phụ nữ Việt Nam - đã trở thành một điểm nhấn văn hóa quan trọng bên bờ sông Hương của Cố đô Huế.