Sống động

Giữa ánh sáng dịu dàng của đèn lồng và hương trà ngát trong khu vườn Thiệu Phương - một không gian vương giả, từng là chốn thư giãn của các bậc quân vương Triều Nguyễn, mới đây, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với thương hiệu trà Đôi Dép tổ chức chương trình “Tái hiện hoạt cảnh nhà vua mở tiệc trà chiêu đãi quần thần”.

Chương trình diễn ra tại Di Nhiên Đường, một kiến trúc cổ nằm trong quần thể Thiệu Phương viên - khu vườn nổi tiếng bậc nhất kinh thành xưa, được vua Thiệu Trị xếp hạng thắng cảnh thứ hai của đất Thần Kinh từ năm 1844. Tại đây, người tham dự không chỉ được uống trà mà còn được “uống” cả không gian, thời gian và văn hóa.

Ngự trà được tái hiện như một nghi lễ cung đình sống động: Nhà vua mời các đại thần đối ẩm, ngâm thơ, làm thơ thất ngôn bát cú ngay trong buổi tiệc. Nhã nhạc cung đình với các bài bản cổ, như “Phú lục địch”, “Trình tường tập khánh” cùng ca Huế “Ngự Hương trà ngát hoàng cung” vang lên trong không gian trầm mặc. Không chỉ là một buổi thưởng trà, nơi đây còn như một bảo tàng thu nhỏ với những hiện vật: tranh gương, thư pháp thơ thiền, thơ khảm xương của các vua Nguyễn.

Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế Nguyễn Phước Hải Trung chia sẻ: “Chúng tôi muốn tạo ra một sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng, không chỉ là trà mà là trải nghiệm không gian, nghệ thuật và tâm thức cung đình xưa. Đây là dịch vụ có tính tương tác cao, vừa gợi nhớ lịch sử, vừa mở ra tiềm năng mới cho khai thác sản phẩm du lịch đêm cho Huế”.

Đồng hành cùng chương trình là trà nhân Phạm Công Tuấn Hạ, người sáng lập thương hiệu Đôi Dép, đơn vị đồng tổ chức. Theo ông, việc tái hiện nghi lễ Ngự trà là cách để đưa công chúng tiếp cận với bản sắc văn hóa trà Việt Nam - một nét đẹp tinh tế, phong phú và giàu triết lý sống.

Ông Hạ lý giải, trà Việt không chỉ là một thức uống mà còn là biểu tượng văn hóa kết nối tâm thức dân tộc. Từ đó, ông giới thiệu khái niệm “Ngũ Thức Việt Trà” - năm kiểu thưởng trà tượng trưng cho năm giá trị cốt lõi: chân, thiện, mỹ, tuệ, tinh. Mỗi kiểu trà mang một tầng ý nghĩa, từ sự bình dị dân dã của Mộc thức, sự tinh tế của Văn thức, vẻ trang nghiêm của Ngự thức, chiều sâu chiêm nghiệm của Tĩnh thức đến sự khai sáng tri thức của Thư thức. Đặc biệt, Ngự thức - kiểu thưởng trà của cung đình, là linh hồn của dịch vụ lần này. “Tách trà ấy không chỉ nói về sự an nhiên, mà còn gửi gắm giấc mơ thái bình muôn đời của người Việt”, ông Hạ xúc động chia sẻ.

Theo ông, Việt Nam là một trong số ít quốc gia có văn hóa trà mang tính đại chúng từ lâu đời, khác biệt so với những quốc gia mà trà gắn liền với tầng lớp quý tộc hoặc tôn giáo. Sự đa dạng và sâu sắc của văn hóa trà Việt chính là nét đặc sắc mà du lịch có thể khai thác, quảng bá ra thế giới.

Sẵn sàng đón du khách trải nghiệm

“Ngự trà Hoàng cung” được xem là một bước thử nghiệm quan trọng trong lộ trình đa dạng hóa dịch vụ đêm của Huế - vốn là điểm yếu trong chiến lược giữ chân du khách lưu trú lâu hơn tại Cố đô.

Tuy mới thử nghiệm, chương trình đã gây ấn tượng mạnh với du khách khi đưa họ vào không gian lịch sử đậm chất thi ca, nghệ thuật. Chị Nguyễn Phương Lan (du khách từ TP. Hồ Chí Minh) chia sẻ sau buổi thưởng trà: “Từ không gian kiến trúc, âm nhạc đến cách dâng trà đều khiến tôi xúc động. Đây không chỉ là uống trà mà là một hành trình thưởng lãm văn hóa rất tinh tế và sâu sắc”.

Theo ông Hải Trung, Huế đang thiếu các sản phẩm đêm mang chiều sâu văn hóa để tạo nên “hồn vía” riêng biệt. Do đó, việc khai thác một không gian có thật trong lịch sử như vườn Thiệu Phương, nơi các vua Thiệu Trị, Tự Đức từng mời quan thần đàm đạo, thưởng trà chính là giải pháp để thắp sáng đêm Huế. “Chúng tôi sẽ phát triển dịch vụ thưởng trà theo hai hướng, ban ngày và ban đêm. Trong đó, trải nghiệm đêm sẽ kết hợp trình diễn nghệ thuật, tạo không gian lịch sử sống động để du khách thật sự tương tác và thẩm thấu văn hóa Huế”, ông Trung cho biết.

Dịch vụ chính thức sẽ được triển khai vào cuối tháng 6. Song song đó, một dịch vụ trà chiều tại hồ Ngọc Dịch - một thắng cảnh cổ bên trong Đại Nội cũng đang được chuẩn bị để ra mắt vào tháng 8 tới. Và với sự đồng hành của những nghệ nhân tâm huyết, Huế đang cho thấy một hướng đi vừa sáng tạo, vừa bền vững: không chỉ gìn giữ mà còn làm sống lại những giá trị văn hóa tưởng như đã ngủ yên.

“Ngự trà Hoàng cung” không chỉ là một tách trà, đó là cuộc hội ngộ giữa hiện tại và quá khứ, giữa nghệ thuật sống và văn hóa cung đình. Quan trọng hơn cả, đó là một cách Huế kể câu chuyện của mình với thế giới - bằng vị trà, bằng âm nhạc, bằng ánh sáng giữa đêm tĩnh lặng của đất Kinh kỳ”, trà nhân Phạm Công Tuấn Hạ bày tỏ.