Quyết định công nhận Tri thức may, mặc áo dài Huế thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia
Năm 1744, sau khi lên ngôi xưng vương ở phủ chính Phú Xuân, chúa Nguyễn Phúc Khoát đã ban hành nhiều chính sách, tổ chức lại bộ máy và đề cập đến việc cải cách triều phục. Thời điểm đó, chiếc áo dài được chú trọng, trân quý và trở thành trang phục chính của người dân ở vùng đất Đàng Trong, khẳng định tính tự chủ trong văn hóa.
Năm 1802 vua Gia Long đã có ý định phải thay đổi phục trang trên toàn đất nước nhưng không thực hiện được. Từ năm 1826 đến năm 1837, chính vua Minh Mạng đã quyết liệt thay đổi trang phục trong cả nước; từ đó, chiếc Áo dài được áp dụng rộng rãi và thống nhất trên phạm vi toàn quốc.
Hình ảnh áo dài gần gũi trong đời sống Huế
Tại Huế, chiếc áo dài đã trở thành hình ảnh quen thuộc, thân thương, đi vào cuộc sống, gắn liền với nếp văn hóa, tập quán, xuất hiện trong mọi hoạt động lễ nghi, hội hè và cả trong đời thường ở vùng đất Cố đô. Đó còn là nguồn cảm hứng bất tận đi vào thơ, ca, nhạc, họa.
Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, sự khác biệt lớn nhất của áo dài Huế so với các vùng miền khác trong cả nước là được nuôi dưỡng trên nền của một vùng văn hóa từng là kinh đô cuối cùng của triều đại quân chủ cuối cùng của Việt Nam, nơi mà thẩm mỹ trang phục cung đình nhà Nguyễn với những điển chế nghiêm ngặt đã lan tỏa - giao thoa với thẩm mỹ dân gian để tạo nên những dấu ấn riêng biệt trên chiếc áo dài mà không dễ tìm thấy ở những vùng đất khác.
Bên cạnh vẻ đẹp thanh lịch và trang nhã truyền thống, chiếc áo dài còn nhắc nhở người mặc về đạo lý làm người, nhắc nhở mỗi người dân Huế phải nâng niu, trân trọng, gìn giữ những giá trị truyền thống quý báu của ông cha để lại, tiếp tục phát huy và nâng cao hơn những giá trị tốt đẹp để lưu truyền cho mai sau.
Áo dài Huế được tôn vinh qua các hoạt động triển lãm, hội thảo, các lễ nghi phục dựng... và trong phục trang hàng ngày của người dân Huế
Áo dài Huế hòa cùng hơi thở đương đại qua các bộ sưu tập áo dài của các nhà thiết kế được trình diễn tại các kỳ lễ hội Festival Huế
Tại Festival Huế 2002, Huế tự hào là nơi đầu tiên tổ chức lễ hội áo dài. Từ đó đến nay, liên tục và đều đặn các lễ hội áo dài được khai diễn và nhờ đó, công chúng biết đến vẻ đẹp áo dài ngày càng nhiều hơn...
Đặc biệt, tháng 3/2023, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã phê duyệt đề án Huế - Kinh đô Áo dài. Một trong những mục tiêu quan trọng của đề án này là bảo tồn và phát huy giá trị tri thức may, mặc áo dài Huế. Đây là tiền đề để triển khai có hiệu quả hoạt động quảng bá, tôn vinh áo dài Huế, thúc đẩy kinh tế, du lịch phát triển, khẳng định áo dài Huế trong cộng đồng quốc tế, hướng đến phát triển thương hiệu Huế - Kinh đô Áo dài.
Hoạt động "Khiêu vũ với Áo dài" tại Tuần lễ Áo dài Cộng đồng - Huế 2023
Từ trước đến nay, về Huế may áo dài đã trở thành một nét đặc trưng cho du lịch Huế. Các hiệu may đo áo dài Huế nổi tiếng rất nhiều tại thành phố Huế, chủ yếu phân bố tập trung tại các vùng Gia Hội - Chợ Dinh, Kim Long, Vỹ Dạ, Phủ Cam... Đây là những vùng đất có truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời, dân cư tập trung đông đúc và nơi sinh sống của các gia đình, dòng họ có truyền thống may đo áo dài Huế. Các khâu kỹ thuật cắt, may, luôn tà, làm nút đều được các nghệ nhân, người thợ may áo dài chăm chút thận trọng.
Áo dài Huế thực sự là một ngành nghề thủ công đặc biệt để tạo nên những sản phẩm ấn tượng. Đó là chưa kể rất nhiều các loại phụ kiện, trang sức kèm theo. Ngoài ra, công nghiệp văn hóa áo dài còn mở ra nhiều khía cạnh khác như sản phẩm lưu niệm, đồ chơi, phụ kiện, điện ảnh, mỹ thuật… Đây chính là hướng phát triển công nghiệp văn hóa, phục vụ nhu cầu nội địa và xuất khẩu, tạo công ăn việc làm, mang lại nguồn thu cho doanh nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân, vừa bảo tồn, lan tỏa giá trị mang đậm bản sắc văn hóa Huế. Việc phát triển thương hiệu áo dài Huế ra nước ngoài không chỉ đơn thuần là kinh doanh mà còn là kênh quảng bá văn hóa truyền thống hữu hiệu nhất. Đồng thời, áo dài cũng là vật phẩm lưu niệm đầy ý nghĩa dành cho khách du lịch quốc tế và những người yêu văn hóa Việt, là niềm tự hào và hãnh diện của người Việt Nam khi giới thiệu đến bạn bè thế giới.
Du khách thích thú lựa chọn áo dài Huế trong quá trình tham quan di tích Huế
Áo dài Huế không đơn thuần là sản phẩm may mặc mà là cả một tác phẩm nghệ thuật, chứa đựng giá trị bản sắc văn hóa Huế. Do đó, việc Tri thức may, mặc áo dài Huế được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia sẽ góp phần giúp địa phương phát triển, lan tỏa hơn nữa thương hiệu Áo dài Huế trong thời gian tới.