Tôm chua, hay mắm tôm chua, là một món ẩm thực truyền thống vô cùng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày của mọi gia đình Huế. Tôm chua Huế được chế biến từ tôm sông tươi ngon, kết hợp cùng ớt, riềng, tỏi và thính nếp theo một công thức độc đáo. Tôm chua Huế thường mang hương vị độc trưng với vị chua, ngọt, mặn và cay, tạo nên một hương vị thú vị và đặc biệt. Thường thì, người dùng thưởng thức tôm chua bằng cách kết hợp với dưa giá hoặc dưa kiệu và thịt heo luộc, tạo ra một bữa ăn ngon đậm đà, đậy hấp dẫn, thật độc đáo của người dân Cố Đô Huế.

Tương truyền, tôm chua Huế có nguồn gốc từ mảnh đất Gò Công (Tiền Giang) do thái hậu Từ Dũ mang theo từ quê nhà đến Huế vào khoảng nửa đầu thế kỷ 19. 

Món ăn rất được lòng vua Thiệu Trị và vua Tự Đức nên thường xuyên được phục vụ trong các buổi ngự thiện, chiêu đãi yến tiệc. Lúc bấy giờ, mắm tôm chua được chế biến lại phù hợp với chốn Cung đình và trở thành “nước chấm hoàng gia”. Sau đó, món ăn ngon, đậm đà này được truyền cho nữ quan, hầu cận và dần phổ biến ra dân gian.

Món mắm tôm chua Huế có gì đặc biệt?

Tôm chua Huế ngon nhất thường xuất phát từ những con tôm sông hoặc tôm nước lợ vẫn còn tươi ngon, có hình dáng đầy mập mạp và bề ngoại hình màu đỏ tươi tắn. Để đạt được hương vị chuẩn nhất thì tôm thường được bắt từ khu vực "Cầu Hai nước ngọt.". Ngay sau khi bắt được, tôm được rửa sạch, sau đó ngâm trong rượu một thời gian ngắn trước khi vớt ra để ráo nước. Tiếp theo, tôm được ướp đều với các loại gia vị như tỏi, ớt được thái lát mỏng, riềng, măng non, nước mắm và xôi nếp.

Tôm sau đó được đặt trong một chiếc vải sành và phủ một loại phụ gia đặc biệt, để tôm lên men trong khoảng thời gian từ 1 tuần đến 10 ngày. Quá trình này thường diễn ra trong môi trường sạch sẽ và thoáng mát hoặc thậm chí tốt hơn là chôn dưới lòng đất để đảm bảo nhiệt độ ổn định cho quá trình lên men của tôm.

Khi tôm đã hoàn thành quá trình lên men, thêm một ít mật ong để tạo vị ngọt thanh và sau cùng, tôm được đóng gói kín trong các lọ thủy tinh. Vì vậy, khi thực khách thưởng thức tôm chua Huế, họ sẽ trải nghiệm sự hòa quyện của nhiều hương vị khác nhau: hương vị ngọt và béo từ thịt tôm tươi ngon, vị cay từ ớt, hương thơm của riềng và tỏi, cùng với độ bùi bùi của xôi nếp. Chưa hết, ngay từ cái nhìn đầu tiên, tôm chua Huế đã mang đến sự mãn nhãn cho người thưởng thức với sự kết hợp của nhiều màu sắc bắt mắt: trắng, hồng, vàng, đỏ... làm cho bữa ăn trở nên phong cách và đa dạng, đem lại một trải nghiệm hấp dẫn, khó quên cho thực khách.

Cách làm tôm chua ngon chuẩn vị Huế

* Chuẩn bị nguyên liệu làm tôm chua

• 1 kg tôm đất tươi
• 2 thìa bột gạo nếp
• 150 gram riềng
• 50 gram tỏi
• 50 gram ớt trái
• 1 bát rượu trắng
• Lá ổi non
• Nẹp tre mỏng
• Gia vị như nước mắm, muối, ớt bột…
• Tôm để làm mắm phải còn tươi, được làm sạch sẽ trước khi tẩm ướp gia vị

* Các bước làm mắm tôm chua kiểu Huế

- Bước 1: Sơ chế

Đầu tiên, rửa sạch tỏi, riềng, gọt vỏ rồi thái thành lát mỏng. Để riềng có màu trắng đẹp, không bị thâm, có một mẹo đơn giản là đem riềng đã thái lát ngâm cùng nước muối loãng. Tương tự, ớt trái cũng cần được rửa sạch, đem bỏ hạt, thái lát thành miếng.

Với tôm, bạn đem rửa sạch, để vào một chiếc rổ cho tôm ráo hết nước. Sau đó, bỏ đầu, rút chỉ đen ở lưng tôm để làm sạch. Tôm sạch sau đó cũng phải cho vào ngâm cùng rượu trắng trong vòng khoảng 30 phút, tiếp tục vớt ra, để ráo tôm.

Đun 2 thìa bột nếp với 200ml nước đến khi hỗn hợp chuyển sang màu trong, sệt là được.

- Bước 2: Tẩm ướp gia vị

Tôm sau khi được ngâm trong rượu thì hãy cho vào một chiếc tô lớn, sau đó thêm riềng, tỏi, ớt đã thái mỏng vào. Nêm nếm gia vị: 2 thìa đường, 2 thìa muối, sau đó trộn đều. Khi tất cả  đã ngấm đều gia vị, bạn cho phần bột nếp được nấu chín vào trộn một lượt nữa.

- Bước 3: Pha chế tôm chua Huế chuẩn vị

Chuẩn bị một chiếc lọ thủy tinh trong suốt, rửa sạch, để khô lọ rồi mới sử dụng. Lúc này, hãy xếp tôm đã được tẩm ướp gia vị hoàn chỉnh ở bước 1 vào lọ, lần lượt từng con một. Cuối cùng, lớp phía trên sẽ được phủ một lớp lá ổi non, sau đó bạn có thể dùng nẹp tre hoặc vỉ để ép, giúp nguyên liệu không bị nổi lên sau khi chín nhờ ủ lên men.

Đem hũ tôm này đi ủ trong vòng từ 1 tuần đến 10 ngày. Nếu muốn vị chua của mắm vừa phải, bạn chỉ cần ủ lọ tôm trong vòng 7 ngày. Còn nếu thích ăn chua hơn, thời gian có thể kéo dài lên thành 9 – 10 ngày.

Cách bảo quản tôm chua Huế lâu mà vẫn giữ được hương vị

Mắm tôm chua sau khi được ủ lên men là bạn đã có được một thành phẩm mắm tôm chua do tự tay mình thực hiện tất cả mọi công đoạn.

Ngoài chế biến, việc bảo quản sản phẩm cũng rất quan trọng. Tôm chua nếu được bảo quản ở vị trí thoáng mát, không tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời sẽ có thể giữ được khoảng từ 1 – 2 tháng.

Tôm chua bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh sẽ giữ được khoảng 2 - 3 tháng

Nếu như thêm các nguyên liệu khác vào ngâm cùng đu đủ, măng chua, cà pháo… thì thời hạn để ngoài chỉ từ 7 đến 10 ngày, sau thời gian đó bạn nên cho vào tủ lạnh để bảo quản tiếp. Khi được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, thời gian tôm chua giữ được đúng vị sẽ kéo dài hơn, khoảng từ 2 – 3 tháng.

Tôm chua, một món ẩm thực dân dã đậm đà, luôn chiếm trọn tình cảm của người dân Cố đô trong bữa ăn hàng ngày. Hương vị chua thanh của tôm, cùng với cay nồng từ những loại gia vị, luôn để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn mỗi thực khách ngay từ lần đầu thưởng thức.

Ý nghĩa của mắm tôm chua Huế

Thừa Thiên Huế, một tỉnh ven biển miền Trung, với hệ thống sông ngòi và biển cả, là một kho báu với nguồn hải sản tươi ngon. Chính vì thế, tôm Huế thường có nhiều và có sẵn quanh năm. Tôm nước lợ và tôm sông thường xuất hiện nhiều vào mùa Hè và Thu, trong khi tháng 3 - 5 trong năm là mùa của tôm sú. Như vậy, mùa tôm ở đây kéo dài gần cả năm, và từ đó, người dân địa phương đã phát triển nhiều món ăn đặc biệt từ tôm, bao gồm món đặc sản mắm tôm chua.

Tôm chua Huế là sự kết hợp tổng hòa giữa tinh hoa ẩm thực truyền thống và hiện đại. Sự mát lành của tôm quyện lại cùng vị cay nồng của ớt khiến đặc sản riêng có miền Hương Ngự mang đầy đủ hương vị âm – dương hòa quyện mà không nơi nào sánh được.

Tôm chua Huế ăn với gì là ngon nhất?

Tôm chua, một món ẩm thực dân dã đậm đà, luôn chiếm trọn tình cảm của người dân Cố đô trong bữa ăn hàng ngày. Hương vị chua thanh của tôm, cùng với cay nồng từ những loại gia vị, luôn để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn mỗi thực khách ngay từ lần đầu thưởng thức.

Tôm chua thường được kết hợp với cơm nóng, xôi, bánh chưng, bún... Tuy nhiên, cách thưởng thức đúng vị nhất, ngon nhất, chính là khi bạn kết hợp tôm chua với thịt luộc và dưa giá. Một bát cơm trắng còn ấm áp, thêm miếng thịt luộc thấm mùi tôm chua, và kèm theo chút dưa giá, rau sống như vả, dứa, chuối chát, rau thơm, và quế... là một trải nghiệm ẩm thực độc đáo, khiến thực khách thấy thích thú và ngon miệng.

Top 10 địa chỉ mua mắm tôm chua Huế ngon, uy tín

Du khách có thể tìm mua tôm chua Huế tại các cửa hàng địa phương hoặc ở khắp các ngôi chợ của Huế. Dưới đây là List 10 địa chỉ mua mắm tôm chua ngon đúng điệu mà Khám phá Huế muốn giới thiệu đến du khách:

1. Mắm tôm chua Cô Ri

•  Địa chỉ: Số 184 đường Tăng Bạt Hổ, thành phố Huế
• + Cơ sở 1: Lầu E, chợ Đông Ba, thành phố Huế.
• + Cơ sở 2: Cổng bến xe chợ Đông Ba.
• + Cửa hàng giới thiệu sản phẩm: Cổng vào của bến xe, chợ Đông Ba.
•  Giá tham khảo: Từ 80.000 – 100.000 đồng/hũ

2. Mắm tôm chua Bà Duệ

• Địa chỉ: Đường Chương Dương, chợ Đông Ba, TP. Huế
• Thương hiệu đặc sản nổi tiếng hàng đầu xứ Huế phải kể đến tôm chua Bà Duệ. Món tôm chua của thương hiệu được làm từ nguyên liệu tươi sạch cùng một số gia vị đặc biệt theo công thức gia truyền. Sản phẩm nổi bật với chất lượng thơm ngon, chuẩn vị Huế và được đóng gói đẹp mắt, đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm. 

3. Tôm chua Nhật Phi

• Địa chỉ: Số 57 đường Đinh Công Tráng, phường Thuận Thành, thành phố Huế.
• Tôm chua Nhật Phi là một thương hiệu tôm chua xứ Huế khá nổi tiếng. Nhật Phi chuyên kinh doanh các loại mắm đặc sắc của xứ Huế như mắm rò, mắm dưa, mắm cá và đặc biệt không thể thiếu mắm tôm chua thơm ngon, chất lượng.

4. Mắm tôm chua Tâm Đức

• Địa chỉ: Các chợ và siêu thị tại Huế
• Giá: 100.000 VNĐ/lọ

5. Tôm chua Tấn Lộc

• Địa chỉ: Số 39 đường Hai Bà Trưng, phường Vĩnh Ninh, thành phố Huế.
• Giá của mỗi hũ tôm chua dao động từ 500000 – 120.000 đồng tùy theo loại và kích cỡ, đây là mức giá khá “mềm” để mua tôm chua về ăn hoặc làm quà biếu tặng.

6. Mắm tôm chua Trọng Tín

• Địa chỉ: Số 21 đường Đặng Trần Côn, thành phố Huế
• Giá tham khảo: Khoảng từ 100.000 – 120.000 đồng/lọ

Tôm chua Trọng Tín là thương hiệu sản xuất lâu năm và được đánh giá cao bởi chất lượng vượt trội, hương vị thơm ngon, đảm bảo an toàn, vệ sinh. Sản phẩm tôm chua của thương hiệu được sản xuất theo công thức đặc biệt, chuẩn vị Huế và được đóng gói lịch sự, phù hợp để bạn mua về làm quà, biếu tặng.  

7. Mắm tôm chua Dì Cẩn

• Địa chỉ: Các chợ bán đặc sản tại Huế
• Giá từ: 60.000 VNĐ/hũ

Mắm tôm chua Dì Cẩn là một trong những thương hiệu nổi tiếng bậc nhất ở Huế với thành phẩm màu đỏ hồng bắt mắt cùng vị mặn ngọt và hương thơm nồng nàn lôi cuốn. Được biết, món tôm chua của thương hiệu được lên men theo quy trình và công thức độc đáo từ nguồn nguyên liệu tươi, chất lượng. Thương hiệu có sản phẩm phân phối ở nhiều cửa hàng, chợ truyền thống tại Huế và các tỉnh thành.

8. Tôm chua Tô Việt

• Địa chỉ: Số 95 đường Chi Lăng, phường Phú Cát, thành phố Huế.
• Giá từ: 60.000 VNĐ/hũ

9. Mắm tôm chua Sông Hương

• Địa chỉ: Các chợ và siêu thị bán đặc sản tại Huế
• Giá: 70.000 VNĐ/hũ

10. Tôm chua Chợ Đông Ba

• Địa chỉ: Số 2 Trần Hưng Đạo, thành phố Huế.
• Chợ Đông Ba là chợ lâu đời ở Huế, thiên đường ẩm thực, quà tặng dành cho du khách. Muốn tìm hiểu trọn vẹn đặc trưng trong văn hóa, ẩm thực của người cố đô, cách nhanh nhất và đơn giản nhất chính là dạo chợ Đông Ba.

Có thể khẳng định rằng, miền Trung tổng thể và Huế kinh đô cụ thể, ẩm thực luôn mang một đặc trưng đầy quyến rũ, tinh tế và đậm đà. Những du khách nào đã từng đến Huế, được thưởng thức những món ăn truyền thống Huế thì sẽ rất khó có thể quên hương vị mang miền ký ức Huế xưa.

Nếu bạn có cơ hội đến Huế, hãy dành ít thời gian để tham gia vào cuộc hành trình ẩm thực ấy và đừng quên nếm thử món tôm chua Huế đặc biệt tại các nhà hàng chuyên món Huế nhé. Và cũng đừng quên  mua mắm tôm chua Huế bởi đó như là