menu_open
Lễ Nguyên đán triều Nguyễn
Xem cỡ chữ:
Nguyên đán là một nghi lễ triều hội của triều Nguyễn, tổ chức vào ngày mồng một Tết với nghi thức thiết Đại triều ở điện Thái Hòa và thiết Thường triều ở điện Cần Chánh.
Địa chỉ: Điện Thái Hòa - Điện Cần Chánh, Đại Nội Huế
Thời gian hoạt động: Mồng 1 tháng Giêng (Âm lịch)

Giới thiệu:

Vào thời nhà Nguyễn (1802 - 1945), Nguyên đán là một nghi lễ triều hội của triều Nguyễn, tổ chức vào ngày mùng một Tết với nghi thức thiết đại triều ở điện Thái Hòa và thiết thường triều ở điện Cần Chánh. 

Lịch sử hình thành:

Theo sử liệu, để chuẩn bị cho lễ Nguyên đán, Bộ Lễ chuẩn bị các nghi vệ, tự khí đặt ở đại triều ở điện Thái Hòa, đặt ở thường triều ở điện Cần Chánh. Chương trình thực cảnh được tái hiện với sự tham gia diễn xuất từ đội ngũ chủ chốt những nghệ sĩ của Nhà hát Nghệ thuật truyền thống cung đình Huế. Các vai được thể hiện như quan văn quan võ, thân công hoàng tử, quan truyền chỉ, quan Bộ Lễ cùng đông đảo đại thần, triều thần...

Khởi đầu chương trình, nhà vua xa giá từ điện Cần Chánh, ra Đại Cung Môn và lên điện Thái Hòa để thân hành chứng lễ... Trong buổi lễ, các quan sẽ dâng biểu chúc mừng nhà vua. Các quan truyền chỉ ban ân của vua trong dịp Nguyên đán với các nghi thức trang nghiêm gắn với các tiết mục đại nhạc, tiểu nhạc.

Phần thứ hai, nhà vua rời khỏi điện Thái Hòa về lại điện Cần Chánh để tiếp tục các nghi thức Nguyên đán. Tại đây, các hoàng đệ và hoàng tử nhỏ tuổi, thân công, hoàng tử sẽ lạy mừng vua. Tiếp đó là phần tuyên chỉ ban yến tiệc và thưởng xuân của nhà vua. Cuối cùng là các cuộc yến tiệc do vua ban sẽ diễn ra ở điện Cần Chánh và Tả Vu, Hữu Vu, Tả Đãi Lậu Viện, Hữu Đãi Lậu Viện.

Nét đặc trưng:

Nhằm tôn vinh vẻ đẹp của di sản Huế, đồng thời giới thiệu về những nét đẹp truyền thống gắn với Tết cung đình thuở xưa, trên hết là tinh thần nhân văn của tiền nhân, năm 2021, lần đầu tiên, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức lễ Nguyên đán thời nhà Nguyễn và được tái hiện dưới hình thức sân khấu hóa thực cảnh bằng thủ pháp đồng hiện.

Lễ Nguyên đán thời Nguyễn

Cụ thể, toàn bộ 2 nội dung của cả 2 lễ đều được dàn dựng tại 1 địa điểm là điện Thái Hòa, vừa phù hợp với thực tế (vì không còn điện Cần Chánh); vừa phù hợp với việc phục vụ du lịch (tái hiện này không phục dựng, phục hồi lễ Nguyên đán một cách nguyên bản vì nhiều điều kiện không cho phép cũng như không phù hợp yêu cầu thực tế).

Vì vậy, yếu tố dẫn chuyện có ý nghĩa vừa nối kết, vừa thuyết minh, diễn giải và dẫn dắt nội dung để định hướng cho người thưởng lãm.

Đáng chú ý, kịch bản được dàn dựng có lồng ghép những yếu tố “thời sự” như lời nhắc nhở quần thần, dân chúng cùng nhau vượt qua khó khăn, như lời truyền chỉ vua ban: “Trẫm từ ngày nối nghiệp, nhận lấy mệnh trời; noi đức Hoàng khảo/ Việc Cần Chánh lo liệu hết lòng/ Việc trọng nông chuyên tâm hết mực/ Đã định lệ Ban Sóc, đã khuôn phép tịch điền/ Mà năm qua bão lũ liên miên/ Lại còn thêm họa mầm dịch bệnh/ Đã yên ủi tỉnh thành gặp thiên tai lũ lụt/ Đã ủy lạo mở kho lương cứu đói dân tình... Thu rũ đông tàn khép lại cùng năm cũ/ Xuân sang Tết đến mở sáng cõi đất trời”.

Hướng dẫn trải nghiệm:

Nếu lựa chọn Huế là điểm đến du lịch vào dịp Tết Nguyên đán, du khách có cơ hội được chứng kiến các nghi thức cung đình của các hoạt cảnh như Lễ đổi gác, Lễ Nguyên đán, lễ Ban sóc... được tổ chức tại Đại Nội Huế. Đây sẽ là những trải nghiệm khó quên cho mỗi người khi được tìm hiểu một cách tường minh về những dấu ấn văn hóa đặc trưng của vùng đất Cố đô Huế.

Video Youtube:

Bản đồ: